Van 1936 tot 1942 was ds Gerard Anne Pasma predikant van de Hervormde Gemeente Zeerijp. Hij was een felle tegenstander van het Naziregime en stak dat niet onder stoelen of banken.
In 1942 vertrok hij met zijn gezin naar Almen, een plaatsje in de Achterhoek om de gemeente daar te dienen. In Almen is hij op 7 november 1944 door de Duitse bezetter opgepakt.
Eén van zijn dopelingen uit Almen schrijft daarover het volgende:
Een nogal heftig gebeuren in de Almense geschiedenis van meer dan 70 jaar geleden was de arrestatie van haar predikant ds. Gerard Anne Pasma. Op 21 april 1945 stierf hij van ziekte en ellende in concentratiekamp Wöbbelin. De gedenksteen in de Almense kerk getuigt daarvan.
Elf dagen later bevrijdde het Amerikaanse leger dit kamp, waarvan zij het bestaan niet wisten. Slechts 10 weken heeft het kamp namelijk bestaan als buitenkamp van kamp Neuengamme. Maar er stierven wel 1000 mensen, veel Puttenaren, maar ook Polen en Oekraïners.
De eerste weken heeft ds. Pasma nog begrafenissen vanuit het kamp naast de dorpskerk geleid. Dat moest ’s nachts gebeuren omdat de bevolking het niet mocht of wilde zien. Toen het grote sterven begon werden massagraven in de bossen gedolven, waarin ook de predikant van de toenmalige Hervormde Gemeente AlmenHarfsen terecht kwam. Nog voordat alle lijken geborgen waren werd de plaatselijke bevolking door de Amerikanen gedwongen door het kamp te lopen en te zien wat onder hun ogen gebeurd was. Alles is door hen op film vast gelegd en is inmiddels openbaar.
Dit jaar is dat 70 jaar geleden.
Voor mij, als oudAlmenaar en een van zijn dopelingen, een reden om de herdenking in Wöbbelin bij te wonen en daar 70 jaar bevrijding te gedenken. Maar vooral als een, misschien wel laatste, eerbetoon aan deze moedige predikant en aan zijn weduwe, mevrouw Pasmavan Haaften. Bij een volgende jubileumherdenking zijn velen immers te oud en wordt de afstand in tijd te groot.
De herdenking vindt plaats op de middag van 1 mei en de morgen van 2 mei met een indrukwekkend programma. Tevens is er het museum met heel veel informatie.
Ik kan daar nog aan toevoegen dat er in het verleden al een groep uit Zeerijp bij het grafmonument is geweest en ook in het museum. Zo hebben zij de herinnering aan de moed van Gerard Anne Pasma levend willen houden.
Verder was op de tentoonstelling ‘Schatten van Maarland’ het boekje te zien, dat mevrouw PasmaVan Haaften na de oorlog over haar man schreef. Dochter Mieke, geboren in Zeerijp, was aanwezig bij de opening van de tentoonstelling eind oktober.
Mocht iemand graag naar de herdenking in Wöbbelin gaan op 1 en 2 mei, voor inlichtingen kunt u/kun je terecht bij Gerrit Ruiterkamp g.ruiterkamp@kpnmail.nl
ds Tjalling Huisman
