Een bijzonder boek heb ik gelezen: Een coupé verder. Als ondertitel staat er op de voorkant: ‘Over het drama van Baflo, wat eraan voorafging en wat erop volgde’.
Bijna iedereen weet dan waarover het gaat: over die Afrikaanse jongen die zijn vriendin heeft doodgeslagen en daarna op de vlucht ging en een politieman doodschoot.
Maar het bijzondere zit ‘m niet in de titel, het zit in de schrijvers van het boek. Want de vader van één van de slachtoffers heeft het boek samen met de dader geschreven: Eddy Hekman en Alasam Samarie.
Dat geeft meteen iets aan van de bijzondere inhoud van het boek. Eddy Hekman en zijn vrouw Lieuwkje zijn in contact gebleven met de man die hun dochter Renske heeft gedood, de man die nu net zo goed hun schoonzoon had kunnen zijn. Zij proberen hem eenmaal per maand op te zoeken in de gevangenis.
Over dat eerste bezoek schrijft Samarie:
De eerste ontmoeting met mijn schoonouders was heftig, emotioneel. We konden amper praten, we waren alleen maar aan het huilen. Het was voor mijzelf heel dubbel in de zin van: is het echt waar dat ze mij willen ontmoeten?….. Sinds mijn delict hebben mijn schoonouders en ik elkaar vaak gezien zodat het vier jaar later heel normaal is geworden dat ze mij bezoeken, ondanks wat ik hen heb aangedaan. Ze zijn gewoon bijzondere mensen, volgens de islam (Samarie is moslim, tjh) zullen ze zeker naar het paradijs gaan na hun dood. Daar geloof ik in.
Eddy Hekman zegt over dat eerste bezoek:
De opening naar een nieuwe manier van leven is met deze bezoeken gemaakt. Een opening om gezamenlijk het verdriet, de pijn en de herinneringen te delen. Een opening naar een toekomst niet gebaseerd op rancune en spijt, maar gebaseerd op het zoeken naar een manier om hier mee om te gaan.
Eddy en Lieuwkje Hekman staan Samarie bij in de processen, waarin hij terechtstaat.Bij het eerste proces legt Lieuwkje Hekman een verklaring af, waarin zij onder andere zegt
Renske en Alasam samen: twee jaar een hecht gegroeide band met ruimte voor elkaars verschillende achtergronden. en met een voortdurende vraag hoe hun toekomst vorm en perspectief te geven. Delen hun zorgen en plannen daarover met ons en hun vrienden. En dan vanuit het niets, het gebeuren op 13 april… .absoluut niet te rijmen met hoe wij Alasam kennen en met hoe Renske en Alasam met elkaar omgaan.
De ouders van Renske blijven in contact met Alasam vanuit de stellige overtuiging, dat zijn daden niet voortkomen uit zijn wil maar uit de psychische verwarring waarin hij geraakt was. Het kan een psychose zijn geweest, maar Eddy Hekman schrijft ook over het middel paroxetine. Dat is een antidepressivum, dat in verband wordt gebracht met onverklaarbare geweldsdelicten. Alasam Samarie gebruikte dat middel.
In hoger beroep spreekt Lieuwkje Hekman weer. Ze geeft aan dat zij en haar man verder willen vanuit de gedachte dat hun dochter Renske niets liever wilde dan een toekomst met Samarie opbouwen. Vanuit die gedachte willen ze Samarie bijstaan. Ze zegt dan:
Voor ons is dat geen kwestie van vergeving. Vergeving past ons niet en in die positie zitten wij niet.
Ik vind dat intrigerende zinnen. Want vanuit mijn begrip van vergeving zou ik juist zeggen dat het daar veel mee te maken heeft. Hun opmerking zou te maken kunnen hebben met de andere slachtoffers van het drama van Baflo. Maar dat is niet meer dan een vermoeden.
Tot slot nog de titel van het boek: Een coupé verder, als u / je wilt weten wat dat met het verhaal te maken heeft, zal je het boek toch echt zelf moeten lezen.
Uitgeverij Passage, 2017, Eddy Hekman en Alasam Samarie, Een coupé verder
ds Tjalling Huisman
