artikel Protestante Kerkbode
Er is een grote kans dat u op 8 januari de beving bij Zeerijp van 3,4 op de schaal van Richter heeft gevoeld. De beving veroorzaakte wederom niet alleen schade, maar ook angst, zorgen, boosheid en onzekerheid. Sommige mensen maakten voor de eerste keer een beving mee, voor anderen was het niet nieuw, maar wel duidelijk dat dit een zware klap was. Een klap die duidelijk maakte dat ondanks een vermindering van de gaswinning de aarde zal blijven beven. De bevingen zijn weer eens het gesprek van de dag. Vanwege de schrik die nog in de benen zit, omdat er weer schade is wat weer gedoe met zich meebrengt, maar vooral ook omdat mensen zich afvragen hoe nu verder? Wanneer wordt mijn huis hersteld en versterkt? Blijft mijn huis staan als er weer zo’n beving komt? Kan ik mijn huis ooit verkopen? Wanneer kan ik weer gewoon verder met mijn leven? Een beving als van 8 januari zet niet alleen gebouwen, maar ook verwachtingen voor de toekomst op losse schroeven. Het ligt misschien niet heel voor de hand dat kerken iets aan de aardbevingen kunnen doen. Maar kijk eens hoe sociaaleconomische processen het persoonlijk leven van mensen bepalen: als een grote werkgever mensen moet ontslaan, als een wijk volledig over de kop gaat, als er op zorg bezuinigd wordt. Dan wordt duidelijk dat dit onzekerheid en vragen met zich mee brengt, waar je als kerk wel degelijk wat over kan zeggen of iets in kan betekenen. En precies daarom kunnen kerken niet voorbij gaan aan de gevolgen van de aardbevingen, omdat het mensen in hun persoonlijk leven raakt en er niet alleen scheuren in de muren ontstaan, maar ook in de samenleving en in de ziel.
Informatiebijeenkomst 13 december
Er is iets raars aan de hand met het thema aardbevingen. Aan de ene kant gaat het er steeds over: ‘het weerpraatje is nu een aardbevingspraatje’. Aan de andere kant hebben mensen er genoeg van en willen ze het er gewoon niet meer over hebben. Ze willen door met hun leven en hun tijd besteden aan dingen die mooi, zinvol en interessant zijn, tijd besteden aan de mensen die hen dierbaar zijn. Het is daarin zoeken naar een balans. Enerzijds niet te snel en te makkelijk voorbij gaan aan het verdriet dat mensen hebben, anderzijds niet blijven hangen in de aardbevingsproblematiek. Maar zoeken naar het perspectief dat het leven in Groningen nog meer te bieden heeft en proberen de veerkracht van mensen te versterken. Dat kan beschouwd worden als een missionairdiaconale opdracht.
Het is al vaker gezegd dat weinig mensen de woorden kunnen vinden om te vertellen hoe ze geraakt worden door de gevolgen van de gaswinning: de aardbevingen, de schade en de versterkingsoperatie. Dat kwam ook naar voren tijdens de informatiebijeenkomst van Platform Kerk en Aardbeving op 13 december 2017 in Loppersum. Het doel van de bijeenkomst was om het beleidsplan dat afgelopen najaar naar de kerkenraden van de classis Winsum en NoordOost Groningen is verstuurd toe te lichten. En de vraag die centraal stond was of gemeenten op de een of andere manier betrokken willen zijn bij de projecten van Platform Kerk en Aardbeving. Zo’n
15 gemeenten van Winsum tot Delfzijl waren aanwezig. De kerkenraadsleden gaven aan dat het regelmatig over de bevingen gaat bij de koffie en bij vergaderingen, maar dat ze niet goed in beeld hebben in hoeverre mensen er echt door in de problemen komen: financiële zorgen, gezondheidsklachten, conflicten. Dat maakt het ook lastig om te zien hoe de kerk een rol in dit hele verhaal zou kunnen spelen. Wat kunnen kerken doen, welke positie moeten ze innemen in alle dilemma’s, hoe kunnen we als kerk iets voor mensen betekenen?
Platform Kerk en Aardbeving
Vragen die niet zo een, twee, drie te beantwoorden zijn. Toch heeft Platform Kerk en Aardbeving de afgelopen 3,5 jaar al wel een aantal antwoorden gevonden, zoals bleek uit de presentatie. Kerkgemeenschappen kunnen mensen diaconaal en pastoraal ondersteunen, praktisch bij het invullen van formulieren, erbij zijn als er inspecteurs rapporten aan de keukentafel presenteren. Maar ook in het bieden van een schuilplaats, geborgenheid en een luisterend oor. Want veel mensen zitten in tweestrijd: moet ik de strijd aangaan, maar ik wil ook niet dat het mijn hele leven beheerst. Het vraagt levenskunst om met dit dilemma om te gaan en daarin kan de kerk bronnen van inspiratie, houvast en bemoediging geven. Als kerkelijke gemeente kun je samen optrekken met andere kerkgenootschappen en bijvoorbeeld contact leggen met een versterkingspunt of met de gemeenten. Zo kan je als kerk betrokkenheid tonen, op de hoogte blijven, maar ook kritische vragen stellen als waarden als rechtvaardigheid, duurzaamheid en solidariteit in het gedrang komen. Op al dit soort manieren kunnen kerken met mensen zoeken naar een nieuw perspectief dat rust kan bieden voor het dagelijks leven, hoop voor de toekomst en vrede in je bestaan
Ondersteuning
Aangezien de beving zo’n beetje van Lauwerszee tot Dollard tou te voelen was, zijn de gevolgen van de gaswinning iets wat de hele provincie aangaat. De schade kan variëren, de versterking is niet overal even drastisch, maar de bevingen roepen overal vragen op hoe je als kerk van betekenis kan zijn in een verscheurde samenleving. Het lastige is alleen dat veel gemeenten die geconfronteerd worden met deze vraag, te maken hebben met krimp en vergrijzing. En veel kerkrentmeesters zullen zich afvragen hoeveel de kerkbalans dit jaar zal opleveren. Gemeenten hebben het al druk de boel draaiende houden en zullen zich afvragen hoe moeten we dit er nu ook nog bij doen? Waar halen we de menskracht, het geld en de tijd vandaan? Dat zijn vragen die niet eenvoudig te beantwoorden zijn. Zeker niet als gemeenteleden in beslag worden genomen door schadeherstel en versterking, als mensen verhuizen naar een wisselwoning en minder tijd hebben om mee te doen in kerkelijke commissies en bezoekwerk. Daarom worden er mogelijkheden geboden om ondersteuning te krijgen op dit punt. Platform Kerk en Aardbeving gaat graag met u meedenken over hoe u als kerk van betekenis kan zijn in een gebied dat getroffen wordt door aardbevingen. Te denken valt aan het aanstellen van geestelijk verzorgers om betrokken aanwezig te zijn, benaderbaar, luisterend en mensen bij te staan – voor iedereen ongeacht kerkelijke achtergrond. Of een Mitgoanderproject, waarin vrijwilligers omzien naar mensen die door de bomen het bos niet meer zien, die wat ondersteuning kunnen gebruiken in schade en versterkingsprocedures. Ten slotte contextueel bijbellezen in het project ‘Op verhoal komen’: om mensen van verschillende achtergrond, met verschillende verhalen met elkaar in gesprek te brengen. Daarin kunnen gemeenten ook samen optrekken vanuit een gedeeld verlangen om bij te dragen aan een betere maatschappij en een mooier Groningen. Op die manier kan de regionale samenwerking tussen gemeenten ook een impuls krijgen.
Wilt u meer informatie over wat Platform Kerk en Aardbeving voor u kan betekenen neem dan contact op met Jacobine Gelderloos, kwartiermaker Platform Kerk en Aardbeving (platformkerkaardbeving@gmail.com; 0686825403) of Marco Roepers, predikant gereformeerde kerk Loppersum, secretaris Platform Kerk en Aardbeving (marco@roepers.net; 0596572929)
