Zondag 30 november was het de eerste zondag van advent. Een van de adventsliederen die we zongen was lied 445 van het nieuwe liedboek: “De nacht is is haast ten einde”. De tekst is van Jochen Klepper.
Jochen Klepper werd geboren in 1903 in Beuthen an der Oder. Hij gaat theologie studeren, maar maakt de studie niet af. Hij wordt schrijver van romans, gedichten, essyas en hoorspelen. Hij trouwt in 1931 in Breslau met zijn huisbazin Johanna Stein die al twee dochters, Brigitte en Renate, heeft. Romans van zijn hand als “Der Vater” worden heel goed ontvangen. Maar Johanna en haar dochters zijn Joods en in 1933 komt met Hitler aan de macht. De positie van Klepper bij de radio in Berlijn wordt steeds moeilijker vanwege zijn huwelijk dat als “gemengd” wordt aangeduid. Klepper trekt zich steeds meer terug op de basis van zijn bestaan: “Uiteindelijk blijft alleen Hanni. Alleen het schrijven. Alleen het geloof. Ik vecht alle angsten en aanklachten aan, omdat immers iedere dag, die God mij geeft goed is, zolang deze drie bestaan: Hanni, het schrijven, het geloof.”
In 1941 probeert hij een uitreisvisum voor Hanni, zoals hij zijn vrouw noemt, en de dochters te krijgen. Het wordt geweigerd. Het wordt hen duidelijk dat ze niet bij elkaar kunnen blijven en dat Hanni een vreselijk lot staat te wachten. op 10 december 1942 pleegt het gezin suicide. Een verschrikkelijke beslissing, genomen onder niet minder verschrikkelijke omstandigheden.
Toch spreekt uit “De nacht is haast ten einde” vooral de hoop. God verbindt zich aan de mensen in het duister en neemt hun angst en pijn op zich en verlost ons van onze schuld. Die boodschap van het evangelie geeft ook tijdens zware nachten hoop, ook al lijkt God wel diep verborgen. De morgen komt want Gods oordeel is genade en en zijn duisternis is licht. Die laatste zin verwijst naar psalm 139 waar staat:
Zelfs de duisternis maakt het voor U niet duister,
maar de nacht licht op als de dag,
de duisternis is als het licht.
(herzienestatenvertaling.nl/teksten/psalmen/139)
Die tekst krijgt meer reliëf tegenover de achtergrond van zijn biografie. Zijn leven werd verduisterd door de Nazi-terreur en toch blijft zijn poëzie getuigen van het komende licht van Christus. Het is een prachtig adventslied en we zullen het de komende periode vaker zingen. Het kunnen zingen van dit lied is een verrijking van ons bestaan.
Voor meer informatie zie wikipedia: Jochen Klepper
ds. Marco Roepers
